اوس یی واوری

ولې زما ماشوم غوږ نه نیسی؟

Do you have days where you feel like your child just isn’t listening, no matter how hard you try to connect with them?  We’ve all had them as parents and it’s easy to start questioning if you’re doing something wrong or if there might be more to the situation.  So, you might get their hearing checked and if nothing is wrong what next?  It’s natural to feel frustrated and worried, especially when communication feels like an uphill battle.

آیا تاسو داسې ورځې لرئ چې احساس کوئ ستاسو ماشوم یوازې نه اوري، پرته له دې چې تاسو څومره هڅه وکړئ چې ورسره اړیکه ونیسئ؟ موږ ټول د والدینو په توګه دا تجربه کړې ده او دا آسانه ده چې پوښتنه وکړئ چې آیا تاسو کومه غلطه کار کوئ یا که ممکن د وضعیت په اړه نور څه وي. نو، تاسو ممکن د هغوی اوریدل چک کړئ او که هیڅ شی غلط نه وي نو بیا څه؟ دا طبیعي ده چې مایوسه او اندیښمن احساس وکړئ، په ځانګړې توګه کله چې اړیکه نیول د سختې مبارزې په څیر وي.

Parenting is never easy, and when you’re navigating the unique challenges of raising a neurodivergent or adopted child, communication can bring very specific challenges.

پلارنه او دمورنه کول هیڅکله اسانه نه وي، او کله چې تاسو خپل ماشوم ته اویا هم منل شوي ماشوم ته هدایت کوی د روزنې ځانګړو ننګونو سره مخامخ یاست، دا اړیکه ځانګړې ننګونې رامنځته کولی شي.

How speech develops

خبرې څنګه وده کوی.

Communication is the cornerstone of connection, but it’s a journey that begins long before words are spoken.  In the first few months of life, babies show their interest in communicating by listening intently to the sound of the human voice, looking at people’s faces when they talk, and then engaging in back-and-forth babbling games with their caregivers. Talking, singing, and reading to a child are crucial for language development.

مفاهمه د اړیکو بنسټ دی، مګر دا یو سفر دی چې د کلمو له ویلو څخه ډیر مخکې پیل کیږی. د ژوند په لومړیو څو میاشتو کې، ماشومان د انسان غږ ته په غور سره غوږ نیولو سره د خبرو کولو سره خپله علاقه ښکاره کوی، کله چې د خلکو څېرې ته ګوری کله چې دوی خبرې کوی، او بیا د خپلو ساتونکو سره په شا او شا په لوبو کې ښکیل کیږی. ماشوم ته خبرې کول، سندرې ویل او لوستل د ژبې د ودې لپاره اړین دی.

Children need to develop several sets of complementary skills to become skilled communicators during their early years:

ماشومان باید د تکمیلی مهارتونو څو ټولګې ته وده ورکړی ترڅو د خپل لومړنی کلونو په دوران کې ماهر اړیکې جوړې کړی:

Oral motor skills are not just for eating and drinking, but also for speech production.

۱- د خولې د حرکاتو مهارتونه یوازې د خوړو او څښاک لپاره نه دي، بلکې د وینا تولید لپاره هم دي.

Receptive language refers to how your child understands language. This is about listening and following directions (e.g. “Put your shoes on”) relies on receptive language skills.

۲- د منلو وړ ژبه د دې په اړه ده چې ستاسو ماشوم څنګه ژبه درک کوي. دا د اوریدلو او لارښوونو تعقیبولو په اړه دی (لکه “خپلې بوټان واغوندئ”) چې د منلو وړ ژبې مهارتونو ته اړتیا لري.

Expressive language refers to how they use words to express themselves. This is vital for children to be able to put their feelings into words “I’m hungry”.

۳- د څرګندونې ژبه هغه څه ته اشاره کوي چې دوی څنګه کلمې کاروي ترڅو خپل ځان څرګند کړي. دا د ماشومانو لپاره مهم دی چې وکولی شي خپل احساسات په کلمو کې څرګند کړي “زه وژی یم”.

Understanding the intricacies of language processing can feel like deciphering a complex puzzle, especially when your child faces additional challenges. It’s normal to worry about their ability to express themselves or comprehend the world around them.

د ژبې د پروسس پیچلتیاوې کیدای شی داسې احساس وکړی لکه یو پیچلی معما چې حل یې کړی، په ځانګړې توګه کله چې ستاسو ماشوم له اضافی ننګونو سره مخ وی. دا طبیعی ده چې د هغوی د خپل ځان د څرګندولو یا د شاوخوا نړۍ په اړه اندېښنه ولری.

Challenges to speech development due to trauma

د صدمې له امله د خبرو د ودې پر وړاندې ننګونې

Trauma can cast a long shadow, affecting every aspect of a child’s development, including their ability to communicate. Decreased social interactions due to trauma early on can lead to language delays. Prenatal exposure to drugs, poor nutrition, and low birth weight are additional risk factors.  On top of this many children remain overly alert to signs of danger around them so don’t find it easy to stay still and pay attention.

صدمه کولی شی یو اوږد سیوری واچوی او د ماشوم د ودې هر اړخ اغیزمن کړی، په شمول د هغوی د خبرو اترو وړتیا. د صدمې له امله د ټولنیزو اړیکو کموالی د ژبې د ځنډ لامل کیږی. د زیږون څخه مخکې د درملو سره مخ کیدل ، کمزوری تغذیه او د زیږون کم وزن د خطر اضافی فکتورونه دی. سربیره پر دې ، ډیری ماشومان د خطر نښې نښانې په اړه ډیر بیدار پاتې کیږی ، نو دا اسانه نه ګڼی چې آرام پاتې شی او پام وکړی.

Challenges due to speech development neurodivergence

د وینا د پراختیا د عصبي تنوع له امله ننګونې

Parenting a neurodivergent child comes with its own set of unique challenges.  Autistic children and those with ADHD have a range of communication skills and abilities. Some have excellent communication skills, while others struggle to relate and communicate with others.

د عصبی توپیر لرونکی ماشوم پالنه د خپلو ځانګړو ننګونو سره مخ کیږی. اوتیستیک ماشومان او هغه کسان چې ADHD لری د اړیکو یو لړ مهارتونه او وړتیاوې لری. ځینې د اړیکو ښه مهارتونه لری، پداسې حال کې چې ځینې نور له نورو سره د اړیکو او اړیکو لپاره مبارزه کوی.

Neurodivergence means that some people experience (sensory) and communicate with the world differently, which society may not always accommodate well. This can mean your child will become anxious in environments where their communication and sensory preferences are not well understood.

Neurodivergence دا معنی لري چې ځینې خلک (حسي) تجربه کوي او د نړۍ سره په مختلفو لارو اړیکه نیسي، چې ټولنه ممکن تل ښه نه وي. دا ممکن دا معنی ولري چې ستاسو ماشوم به په هغو چاپیریالونو کې اندیښمن شي چیرې چې د دوی اړیکه او حسي ترجیحات ښه نه درک کوی.

Why feeling safe matters

ولې د خوندیتوب احساس مهم دی؟

Perceiving cues of safety allows us to socialise, while cues of danger trigger fight, flight, or shutdown responses. You can read more about this in our blog about Dr Stephen Porges PolyVagal Theory.   Hypervigilance to danger cues can affect speech development by reducing attention to language and social engagement cues.

د خوندیتوب نښې پیژندل موږ ته اجازه ورکوي چې ټولنیز شو، پداسې حال کې چې د خطر نښې د جګړې، تښتیدو یا بندیدو غبرګونونه رامینځته کوي. تاسو کولی شئ د دې په اړه زموږ په بلاګ کې د ډاکټر سټیفن پورجیس پولی واګل تیوري کې نور ولولئ. د خطر نښو ته ډیر پام د ژبې او ټولنیز ښکیلتیا نښو ته د پام کمولو له لارې د وینا پرمختګ باندې اغیزه کولی شي.

In children, difficulties in listening and reading facial expressions can stem from an innate response to needing to focus on whether we feel safe or not. This can lead to reduced awareness of the human voice, or over responsiveness to deep voices (sorry Dads) making it challenging for children to attend to what is being said to them.  Additionally, they may display a flatter affect, make less eye contact, and have difficulty interpreting emotions, leading to challenges in empathy and social engagement.

په ماشومانو کې، د غوږ نیولو او د مخ څرګندونو لوستلو کې ستونزې کولی شي د دې له امله وي چې دوی باید په دې تمرکز وکړي چې آیا موږ ځان خوندي احساس کوو یا نه. دا کولی شي د انساني غږ په اړه د پوهې کمښت یا د ژور غږونو په وړاندې زیات عکس العمل رامنځته کړي (بښنه غواړم پلرونه) چې دا د ماشومانو لپاره د دې لپاره چې څه ویل کیږي، توجه کول ستونزمن کوي. سربیره پردې، دوی ممکن یو فلیټر احساس څرګند کړي، لږ سترګې په سترګو کې ولري، او د احساساتو تفسیر کې ستونزې ولري، چې دا د همدردۍ او ټولنیز ښکیلتیا کې چیلنجونه رامنځته کوي.

This is why when children are melting down nothing we say makes a difference.  Understanding the science behind your child’s responses can offer valuable insights into their behaviour. When you recognise the signs of stress or danger, you can provide the support and reassurance they need to feel safe and secure. Your presence, more than your words, is a beacon of comfort in a world that may feel overwhelming at times.

دا ځکه دی چې کله ماشومان د خپګان سره مخ کیږي، زموږ هر څه چې وایو هیڅ توپیر نه لري. د خپل ماشوم د غبرګونونو تر شا د ساینس پوهیدل کولی شي د دوی په چلند کې ارزښتناک بصیرتونه وړاندې کړي. کله چې تاسو د فشار یا خطر نښې وپیژنئ، تاسو کولی شئ هغه ملاتړ او ډاډ ورکړئ چې دوی ته د خوندي او محفوظ احساس کولو لپاره اړتیا لري. ستاسو شتون، ستاسو د خبرو په پرتله، په یوه نړۍ کې چې کله ناکله د فشار احساس کوي، د آرامۍ یوه رڼا ده.

Top tips

مهم ټکی

Keep Sentences Simple: When communicating with your child, use short and simple sentences. This aids their language processing and comprehension, making it easier for them to understand and respond.

جملې ساده وساتئ: کله چې له خپل ماشوم سره خبرې کوئ، لنډې او ساده جملې وکاروئ. دا د هغوی د ژبې په پروسس او پوهېدو کې مرسته کوی ، چې پوهېدل او ځواب ورکول یې اسانه کوی.

Allow Pauses: Give your child time to process information by allowing pauses before repeating yourself or giving additional instructions. This helps prevent overwhelm and supports their ability to engage in effective communication.

د وقفو اجازه ورکړئ: خپل ماشوم ته د معلوماتو پروسس کولو لپاره وخت ورکړئ د دې له لارې چې مخکې له دې چې ځان تکرار کړئ یا اضافي لارښوونې ورکړئ وقفونه رامنځته کړئ. دا د ډیر فشار مخه نیسي او د دوی د مؤثره اړیکو په جوړولو کې مرسته کوي.

Pay Attention to Prosody: Be mindful of your intonation, stress patterns, loudness variations, pausing, and rhythm when speaking to your child. By using a sing song voice you can convey meaning and emotion, enhancing their understanding of your message.

نثر ته پام وکړئ: کله چې خپل ماشوم سره خبرې کوئ نو خپل غږ ، د فشار نمونې ، د لوړ غږ بدلونونو ، مکث او تال ته پام وکړئ. د سندرې د غږ په کارولو سره تاسو کولی شئ مانا او احساسات انتقال کړئ ، او ستاسو د پیغام په اړه د هغوی پوهه لوړه کړئ.

Show, Don’t Just Tell: Instead of solely giving verbal instructions, use demonstrations to show or guide your child in what you mean. This non-verbal approach can be more effective, especially for children who learn best through hands-on experiences. Combined with warm facial expressions and head gestures this signals safety.

وښایئ، یوازې مه وایئ: د دې پر ځای چې یوازې شفاهی لارښوونې ورکړئ، د مظاهرو څخه کار واخلئ ترڅو خپل ماشوم ته وښایئ یا لارښوونه وکړئ چې ستاسو مطلب څه دی. دا غیر لفظی طریقه کیدای شی ډیر اغیزمن وی، په ځانګړې توګه د هغو ماشومانو لپاره چې د عملی تجربو له لارې ښه زده کړه کوی. د تود څېرې تاثرات او د سر اشارو سره یو ځای دا د خوندیتوب نښه ده.

How can Theraplay® Help?

Theraplay® څنګه مرسته کولی شی؟

Our Theraplay sessions are designed to be fun and interactive, providing valuable opportunities for connection and growth. From silly faces to rhythmic clapping, each activity is tailored to your child’s unique communication and needs and preferences.

زموږ د Theraplay غونډې داسې ډیزاین شوی چې تفریحی او متقابل وی، د اړیکو او ودې لپاره ارزښتناکه فرصتونه برابروی. د احمقانه څېرو څخه تر موزون چکچکو پورې ، هر فعالیت ستاسو د ماشوم د بې ساری اړیکو او اړتیاوو او ترجیحاتو سره سم جوړ شوی دی.

If you want to play games that focus on receptive language, one of our favourites is Simon Says.  Check out our socials for tips on different Theraplay ways to play this classic game.

که تاسو غواړئ داسې لوبې وکړئ چې د منلو په ژبه تمرکز کوی، زموږ د خوښې څخه یو سایمون وایی. زموږ ټولنیزې پاڼې ته وګورئ ترڅو د دې کلاسیک لوبې کولو لپاره د مختلفو Theraplay لارو لارښوونو لپاره زمونږ ټولنیزې پاڼې وګورئ.

Charlotte Jenkins is the founder and a director of Beacon Family Services. She is an experienced social worker supporting children and families therapeutically using Theraplay and Dyadic Developmental Psychotherapy.  She is also trained in Sensory Attachment Intervention which focuses on helping children and parents coregulate their nervous systems to build their relationships.

شارلوت جنکینز د بیکن کورنۍ خدماتو بنسټ ایښودونکی او رئیسه ده. هغه یوه تجربه لرونکې ټولنیزه کارکوونکې ده چې د ماشومانو او کورنیو سره په درملنه کې مرسته کوی او د Theraplay او Dyadic پرمختیایی روانی درملنې په کارولو سره مرسته کوی. هغه همدارنګه د حسی ضمیمې په برخه کې روزل شوی دی کوم چې د ماشومانو او والدینو سره مرسته کوی ترڅو خپل عصبی سیستم تنظیم کړی ترڅو خپلې اړیکې جوړې کړی.