د ښوونځي وروسته له حده زیاد مدیریت

We know that many parents dread the time after school.  After a busy day, picking up your child and then having to cope with their tiredness and overwhelm can be hard to manage.

موږ پوهیږو چې ډیری والدین د ښوونځي وروسته وخت څخه ویره لري. د مصروفې ورځې د نظریات شریکوي او والدینو ته د ځینو ګټورو مشورو سره ملاتړ وړاندې کوي.

Our senses are working all the time taking in movement, touch, sight, sound, taste and smell.  We use these senses to detect and make sense of an experience, deciding whether we like it or not. If any of our senses are over or under responsive then this becomes more challenging. Let us show you.

زموږ حواس په دوامداره توګه کار کوي چې حرکت، لمس، لید، غږ، خوند او بوی جذب کړي. موږ د دې حواسو څخه د تجربې د کشف او پوهیدو لپاره کار اخلو، پریکړه کوو چې آیا موږ دا خوښوو که نه. که زموږ کوم حس ډیر یا کم ځواب ویونکی وي نو دا به لا ډیر چیلنج وي. راځئ چې تاسو ته وښایو.

When I peel an orange I like the feel of it. I find the colour pleasing and I adore the fresh, citrusy smell. It all makes me want to pop a piece in my mouth and taste it. If I didn’t like the smell, the feel or the colour, I wouldn’t want to put it in my mouth and taste it. If I really hated the experience, the sight of anything orange may end up reminding me of this sensation.

کله چې زه نارنج پوست کومه، زه د دې احساس خوښوم. زه د دې رنګ خوښوم او زه د تازه، نارنج بوی سره مینه لرم. دا ټول ما ته د دې ټوټې خولې ته اچولو او د دې خوند اخیستلو غوښتنه کوي. که زه د بوی، احساس یا رنګ سره مینه نه لرم، زه به نه غواړم چې دا خولې ته واچوم او خوند ترې واخلم.او که زه واقعاً د دې تجربې څخه کرکه ولرم، د هر نارنج لید ممکن ما ته د دې احساس یادونه وکړي.

During the school day all of a child’s senses are in use. For the over responsive child, this will mean being moved, touched and bumped which can be really uncomfortable if you don’t enjoy touch. With all the different sounds and smells of a busy classroom, and the school, there is a huge amount of information to process.

د ښوونځي په ورځ کې د یوه ماشوم ټول حواس کارول کیږي. د یو ډیر حساس ماشوم لپاره، دا به معنی ولري چې حرکت وکړي، لمس شي او ټکر وکړي چې که ماشوم د لمس څخه خوند نه اخلئ نو دا واقعاً نا آرامه کیدی شي. د یوه مصروف ټولګي او ښوونځي د مختلفو غږونو او بویونو سره، د پروسس کولو لپاره یوه لویه اندازه معلومات شتون لري.

Managing our responses to sensation can be tricky, particularly for children. Those who are sensitive to touch can describe it as even painful for them while those responsive to movement can feel seasick and nauseous if they have to move about quickly. Bright lights can make some children need to squint and lots of noise can be confusing.

د احساساتو په وړاندې زموږ د غبرګونونو مدیریت کول ستونزمن کیدی شي، په ځانګړې توګه د ماشومانو لپاره. هغه کسان چې د لمس په وړاندې حساس دي، کولی شي دا د دوی لپاره حتی دردناک وی، پداسې حال کې چې هغه کسان چې د حرکت په وړاندې حساس دي، که چیرې دوی په چټکۍ سره حرکت وکړي، سمندري ناروغۍ او د زړه بدوالی احساسوي. روښانه رڼاګانې کولی شي ځینې ماشومان د سترګو د پټولو اړتیا ته اړ کړي او ډیر شور کولی شي ماشوم مغشوش کړي.

Those who are under responsive may not get enough input to discriminate they may need to move, fiddle or seek out more input to make sense of their worlds. You may have noticed when your child is unable to sit still, is chewing something or gets quickly frustrated if something they have been playing with gets knocked. These may be signs that your child is trying to process information they are receiving through their senses.

هغه کسان چې مسوولیت لری یا د ځواب ویلو لاندې دي ممکن کافي معلومات ترلاسه نه کړي ترڅو توپیر وکړي، هغوی ممکن اړتیا ولري چې حرکت وکړي، لوبې وکړي یا نور معلومات ولټوي ترڅو د خپلو نړۍ سمه کړي. تاسو ممکن لیدلي وي کله چې ستاسو ماشوم نشي کولی په ارامه توګه ناست شي، څه شی خوري یا ژر مایوسه کیږي که څه شی چې دوی ورسره لوبې کوي وټکول شي. دا ممکن د دې نښې وي چې ستاسو ماشوم هڅه کوي هغه معلومات پروسس کړي چې دوی د خپلو حواسو له لارې ترلاسه کوي.

Children’s whose senses are over stimulated or who are not getting the kind of input they need are going to feel overwhelmed and confused. It’s likely they are going to put up their defences to make themselves feel safe. By the end of the school day they can be over aroused. This is where the meltdowns come from.

د هغو ماشومانو لپاره چې حواس یې ډیر تحریک شوي یا هغه ډول معلومات نه ترلاسه کوي چې ورته اړتیا لري، د فشار او ګډوډۍ احساس کوي. دا ممکنه ده چې دوی به خپلې دفاعي لارې چارې جوړې کړي ترڅو ځان ته امنیت ورکړي. د ښوونځي د ورځې په پای کې، دوی ممکن ډیر تحریک شوي وي. دلته د خفګانونو سرچینه ده.

This can be perplexing for teachers, as well as parents. The child has seemed absolutely fine all day.  It doesn’t seem comprehensible that after school they are so explosive, and the parents are desperately upset. Some children mask the way they are feeling and their responses to the sensory stimuli at school. This is not uncommon, and it can also help to explain the difference between their behaviours at school and their behaviours at home. There is a great article by The Autistic Advocate that explains this.

دا د ښوونکو او والدینو لپاره د حیرانتیا وړ کیدی شي. ماشوم ټوله ورځ په بشپړه توګه ښه ښکاري. دا د پوهیدو وړ نه ښکاري چې د ښوونځي وروسته دوی څومره منفجر کیږي او والدین په نا امیدۍ سره خپه وي. ځینې ماشومان د هغه څه چې دوی احساس کوي او د ښوونځي په حسی محرکاتو کې د دوی ځوابونه پټوي. دا غیر معمولي نه ده او دا هم مرسته کولی شي چې د دوی د ښوونځي او کور په چلند کې توپیر تشریح کړي. د اوټیستیک مدافع لخوا یو عالي مقاله شته چې دا تشریح کوي.

The key to supporting your children is to help them get them back in sync with their senses by reducing the demands. At Beacon Family Services, we recommend a low demand approach where LESS IS MORE. Parents own sensory responses to stimuli are often very valuable in detecting that their child is in need. It’s important to take some time for yourself before collecting your child as this will help you be ready to co-regulate.

د خپلو ماشومانو ملاتړ کولو کلید دا ده چې د غوښتنو کمولو له لارې هغوی سره د خپلو حواسو سره بیا همغږي کې مرسته وکړئ. په بیکن فامیلي خدماتو کې، موږ د ټیټې غوښتنې طرز العمل سپارښتنه کوو( چیرې چې لږ ډیر دی). د والدینو حسي غبرګونونه د محرکاتو په وړاندې اکثره د دې لپاره ډیر ارزښتناک وي چې معلومه کړي چې ماشوم سه ته اړتیا لري. دا مهمه ده چې د خپل ماشوم د راټولولو مخکې ځینې وخت د ځان لپاره واخلئ ځکه چې دا به تاسو سره مرسته وکړي چې د همغږۍ لپاره چمتو اوسئ .

Below are some Top Tips for managing after school overwhelm:

د ښوونځي وروسته د فشار مدیریت لپاره ځینې غوره مشورې دلته دي:

Less after school activity and more rest and repair – This one goes without saying. After a busy and stimulating day, children need some down time. Giving them space to decompress, without expectation helps to cope with their day.

۱-د ښوونځي وروسته د فعالیتونو کمښت او د آرام او ترمیم زیاتوالی البته د یوه مصروفی او هڅونکي ورځې وروسته، ماشومانو ته د آرام کولو اړتیا ده. هغوی ته د آرام کولو لپاره ځای ورکول، پرته له کومې تمې، د ورځې سره د مقابلې کې مرسته کوي.

Trust that your child knows what they need – Children will seek out what they need to. Providing movement and food choices and watching how they respond is helpful but be sure to let them lead on what type of activity they’d like to do. For some children who have been over stimulated throughout the day, fast movement may be unhelpful and can lead to aggression as it activates fight and flight patterns. In contrast, activities which include fast movements are helpful for under stimulated children. We recommend a range of tailored activities in our lumin&us app to introduce regulating movement. Activities like blowing bubbles, hanging and climbing on a climbing frame, crawling through tunnels, using a punchbag, trampoline, swing or exercise ball are all great for helping children release energy and regulate at the end of a day.

۲-اعتماد وکړئ چې ستاسو ماشوم پوهیږي چې دوی څه ته اړتیا لري – ماشومان هغه څه لټوي چې دوی ورته اړتیا لري. د حرکت او خواړو انتخابونه وړاندې کول او د دوی د غبرګون څارل ګټور دي، مګر ډاډه اوسئ چې دوی ته اجازه ورکړئ چې د کوم ډول فعالیت په اړه چې دوی یې ترسره کول غواړي، رهبري وکړي. د ځینو ماشومانو لپاره چې په ټوله ورځ ډیر تحرک شوي وي، چټک حرکت ممکن ګټور نه وي او د تیریدو او جګړې نمونې فعالوي چې د تیریدو لامل کیږي. برعکس، هغه فعالیتونه چې چټک حرکتونه لري د کم تحرک ماشومانو لپاره ګټور دي. موږ په خپل lumin&us اپلیکیشن کې د تنظیم شوي حرکت معرفي کولو لپاره د ځانګړو فعالیتونو یوه لړۍ وړاندیز کوو. د ببلونو د وزرولو، د ختلو چوکاټ باندې د ځړولو او ختلو، د تونلونو له لارې د خزش، د پنچ بیګ، ټرامپولین، د ځغاستې یا د تمرین بال کارول ټول د ماشومانو سره د انرژي خوشې کولو او د ورځې په پای کې د تنظیم کولو کې مرسته کوي.

Offer snacks that support regulation – To help children feel calm, offer crunchy and/or chewy foods which increase input. To invigorate, or up regulate, choose citrus fruits or cold drinks. Creamy and sweet foods like banana, yoghurt and milky drinks help soothe while sucking on a drink through a straw or bottle can also be very regulating. Note that thicker drinks and/or smaller straws offer more resistance and offer more regulation. Salty and sweet, spicy foods can be very calming while hot spices can help with cutting out other sensations.

۳- د تنظیم ملاتړ لپاره خوندور خوراک وړاندې کړئ – د دې لپاره چې ماشومان ارام احساس کړي، کرانچ او/یا چبک خواړه وړاندې کړئ چې ورودی زیاتوي. د تازه کولو یا تنظیم کولو لپاره، د لیمو میوې یا یخ مشروبات انتخاب کړئ. کریمي او خوږ خواړه لکه کیله، د شیدو او د شیدو مشروبات اراموي پداسې حال کې چې د نیجویا ‎‎پمپی له لارې یا د بوتل له لارې د مشروباتو څښل هم ډیر تنظیم کوونکي کیدی شي. یادونه وکړئ چې غټ مشروبات او/یا کوچني نیول ډیر مقاومت وړاندې کوي او ډیر تنظیم وړاندې کوي. مالګه او خوږ، تند خواړه ډیر ارام کوونکي کیدی شي پداسې حال کې چې تودې مصالحې د نورو احساساتو د کمولو سره مرسته کوي.

Allow time alone, we all need to unwind – Some children may need time wearing ear defenders or listening to music on headphones. Others may need some screen time and may watch something repetitively. Parents often feel they should offer family meals but actually, after a day at school, this may be too much. Removing this pressure can help.

۴- یوه ځانګړې موده ورکړئ، موږ ټول اړتیا لرو چې آرام شو – ځینې ماشومان ممکن د غوږونو د ساتونکو په کارولو یا د هیډفونونو په واسطه د موسیقۍ اوریدو لپاره وخت ته اړتیا ولري. نور ممکن د سکرین وخت ته اړتیا ولري او ممکن یو څه تکراراً وګوري. والدین اکثره احساس کوي چې باید د کورنۍ خواړه وړاندې کړي، مګر په حقیقت کې، د ښوونځي وروسته، دا ممکن ډیر وي. د دې فشار لرې کول مرسته کولی شي.

Create a den or safe space for child – Den-making has lots of sensory benefits but just having a safe space is really important to help children rest and repair.  A den space can also give uninterrupted time from siblings. Help them make a sign for their room/ den space and add beanbags, cushions, blankets and quiet activities which help calm. Settling a child to sleep at end of the day this safe space becomes important and low level lighting or black out blinds, strip coloured led lights with colour changing option for child to choose can all assist with creating this kind of space. Think about whether, and which, music sounds are helpful.

۵- د ماشوم لپاره یو د پناه ځای یا خونه جوړه کړئ – د پناه جوړول ډیر حسي ګټې لري، مګر یوازې د پناه ځای درلودل د ماشومانو د ارام او ترمیم لپاره واقعاً مهم دی. د پناه ځای کولی شي د ورو او خورو څخه بې وقفه وخت هم ورکړي. هغوی سره مرسته وکړئ چې د خپل خونه/پناه ځای لپاره یو نښه جوړه کړي او د ارام کولو لپاره د بینبګونو، کشنونو، کمبلو او خاموشو فعالیتونو اضافه کړي. د ورځې په پای کې د ماشوم د خوب لپاره دا پناه ځای مهم کیږي او ټیټه رڼا یا د تورو پردو، د رنګ بدلولو اختیار سره رنګین LED رڼاګانې د ماشوم د انتخاب لپاره ټول د دې ډول ځای جوړولو کې مرسته کولی شي. فکر وکړئ چې ایا، اکوم، د موسیقۍ غږونه ګټور دي.

Finding their own ‘Just Right State’ after school will help them to feel safe and settled. Take time to watch and pay attention to the activities or foods they naturally gravitate towards. This will help you to better understand what sort of activity or snack they need for their current state.

خپلو ماشومانو ته د ښوونځي وروسته د ‘سم حالت’ موندل به دوی سره مرسته وکړي چې ځانونه خوندي او آرام احساس کړي. وخت ونیسئ چې د هغو فعالیتونو یا خواړه ته پام وکړئ چې دوی په طبیعي ډول ورسره مینه لري. دا به تاسو سره مرسته وکړي چې ښه پوه شئ چې دوی د خپل اوسني حالت لپاره کوم ډول فعالیت یا خوندور شی ته اړتیا لري.